สแตนเลสคืออะไร? คู่มือฉบับสมบูรณ์: องค์ประกอบ 5 ประเภท และวิธีเลือกใช้

หัวใจของสแตนเลส: โครเมียม (Chromium)

สิ่งที่ทำให้สแตนเลส "ไร้สนิม" คือการมีส่วนผสมของธาตุ **โครเมียม** อย่างน้อย 10.5% ซึ่งโครเมียมจะสร้างฟิล์มป้องกันบางๆ ที่มองไม่เห็น (เรียกว่า Chromium Oxide) ขึ้นมาเคลือบผิวเหล็กไว้ ฟิล์มนี้เองที่ทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันการกัดกร่อนได้อย่างน่าทึ่ง และสามารถซ่อมแซมตัวเองได้เมื่อถูกขีดข่วน

รู้จัก 5 ประเภทหลักของสแตนเลส

เราสามารถแบ่งสแตนเลสออกเป็น 5 กลุ่มหลักตามโครงสร้างภายใน ซึ่งแต่ละกลุ่มมีคุณสมบัติและการใช้งานที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน:

1. กลุ่มออสเทนนิติก (Austenitic) - The All-Rounder

เป็นกลุ่มที่นิยมใช้มากที่สุดในโลก (กว่า 70%) มีส่วนผสมของนิกเกิล ทำให้ แม่เหล็กดูดไม่ติด มีความสมดุลระหว่างความทนทาน, ความง่ายในการขึ้นรูป, และการทนการกัดกร่อนที่ดีเยี่ยม

• เกรดยอดนิยม: 304 (เกรดมาตรฐาน), 316 (ทนสารเคมี), 200 Series (ราคาประหยัด)

2. กลุ่มเฟอร์ริติก (Ferritic) - The Cost-Effective Choice

มีโครเมียมเป็นส่วนผสมหลัก ทำให้ แม่เหล็กดูดติด มีคุณสมบัติทนทานการกัดกร่อนได้ดี และที่สำคัญคือ ราคาประหยัด กว่ากลุ่มออสเทนนิติก

• เกรดยอดนิยม: 430 (งานตกแต่ง), 409 (ท่อไอเสีย)

3. กลุ่มมาร์เทนซิติก (Martensitic) - The Hard & Strong

มีปริมาณคาร์บอนสูง ทำให้สามารถนำไป ชุบแข็ง (Heat Treatment) เพื่อเพิ่มความแข็งและความทนทานต่อการสึกหรอได้อย่างมหาศาล แต่จะทนการกัดกร่อนได้น้อยลง และ แม่เหล็กดูดติด

• เกรดยอดนิยม: 410, 420 (ทำมีด), 440C (แข็งที่สุด)

4. กลุ่มดูเพล็กซ์ (Duplex) - The Best of Both Worlds

มีโครงสร้างผสมระหว่างออสเทนนิติกและเฟอร์ริติก ทำให้ได้คุณสมบัติเด่นคือ ทั้งแข็งแกร่งและทนทานการกัดกร่อนได้ดีเยี่ยม เหนือกว่ากลุ่ม 300 Series ทั่วไป

• เกรดยอดนิยม: 2205, 2507

5. กลุ่มเพิ่มความแข็งโดยการตกผลึก (Precipitation Hardening - PH)

เป็นกลุ่มที่มีความแข็งแรงสูงสุด สามารถเพิ่มความแข็งได้ด้วยกระบวนการทางความร้อน แต่ยังคงความสามารถในการทนการกัดกร่อนได้ดี

• เกรดยอดนิยม: 17-4PH (630)

สรุป: ตารางช่วยเลือกใช้สแตนเลสให้เหมาะสม

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น ตารางด้านล่างนี้สรุปเกรดสแตนเลสที่แนะนำสำหรับลักษณะงานต่างๆ: